Veel partijen gaan dieper in op integratie, dubbele nationaliteit en asielbeleid bij het bespreken van (im)migratie. Deze drie zaken zullen apart behandeld worden. Soms overlapt het één het ander echter. Logischerwijze zullen deze overlappende zaken onder meer dan één onderwerp zichtbaar zijn.


CDA:

Arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid van migranten moeten voorop staan. Er moet een duidelijke koppeling zijn tussen immigratiebeleid en sociale zekerheid. Voor arbeidsmigranten is het verblijfsrecht verbonden aan het doel om hier te werken. Bij beroep op de bijstand wordt het verblijfsrecht beëindigd, behalve bij vluchtelingen. Ook bij arbeidsmigratie binnen Europa wordt de mogelijkheid om binnen vijf jaar het verblijfsrecht te beëindigen bij een beroep op bijstand beter benut, door de informatie van sociale diensten en de IND beter te koppelen.

Nederland stelt zich op als een betrouwbare bondgenoot met een professionele, expeditionaire krijgsmacht, die ook in risicovolle omstandigheden ingezet kan worden. De krijgsmacht zal nadrukkelijk ook worden ingezet om op te komen voor Nederlandse belangen, zoals in het kader van bescherming van koopvaardijschepen tegen piraten. Tevens vindt inzet plaats in de strijd tegen drugs, terrorisme en illegale immigratie.

ChristenUnie:

De inspanningen voor de leefbaarheid van onze samenleving vragen nu wel een kritische blik naar de instroom van nieuwkomers in ons land. Een samenleving waarin de integratie in harmonie verloopt en waarin diversiteit kan worden gewaardeerd, is slechts mogelijk bij beheersing en regulering van immigratiestromen. Beheersing betekent: beperking van de omvang. Regulering betekent: toegang tot Nederland geschiedt onder voorwaarden. Alleen dan kunnen burgers in deze samenleving met en voor elkaar verantwoordelijkheid dragen en nemen.
Uitgangspunt is dat nieuwkomers zich op korte termijn moeten kunnen redden in onze samenleving. Om dit te bewerkstelligen moet in de wet ‘inburgeren in het buitenland’ opgenomen worden dat iedere volwassene, die door huwelijk met een Nederlandse partner zich wil vestigen in ons land, een opleidingsniveau op minimaal middelbaar niveau behoort te hebben. Daarnaast zal werkervaring van enige betekenis een vereiste zijn.
De ChristenUnie staat de volgende maatregelen voor:

• Voorbereiding op komst naar Nederland vindt plaats in land van herkomst.
• Nieuwkomers leggen een inburgeringsexamen af. Evenwicht tussen eigen verantwoordelijkheid en solidariteit gaat gepaard met het uitgangspunt dat de inburgering zelf wordt bekostigd, uitgezonderd vluchtelingen. Dit geldt uiteraard voor de nieuwe instroom.
• Het inburgeringsexamen toetst ook de kennis van centrale Nederlandse waarden zoals onze politieke en religieuze vrijheden.
• De wet inburgering wordt omgevormd tot de wet burgerschapsvorming.

De ChristenUnie gaat in haar concept verkiezingsprogramma verder in op kennismigratie en de rechten en plichten van immigranten. Hier een greep uit het programma:

• De regeling voor kennismigranten wordt geflexibiliseerd om meer maatwerk te kunnen leveren.
• De kennismigrantenregeling, waarbij kenniswerkers een fiscaal voordeel krijgen, wordt beperkt van 10 naar 5 jaar.
• Voor arbeidsmigranten komt een hogere drempel om recht te krijgen op WW. De wekeneis in de WW wordt voor deze groep verruimd van 26 weken naar 52 weken.
• Arbeidsmigranten kunnen het - tijdens hun arbeid in Nederland opgebouwde - AOW-recht niet meer meenemen bij terugkeer. Wel wordt de betaalde premie uitgekeerd op het moment van terugkeer naar hun thuisland.
• Van nieuwkomers vragen we geen assimilatie, maar wel aanvaarding van de rechtsstaat.
• Nieuwkomers worden niet behandeld als mensen die zichzelf niet kunnen redden - zo voelen zij dat zelf ook meestal niet - maar als volwaardige en mondige burgers. Subsidies in het kader van het integratiebeleid zijn bedoeld als tijdelijke stimulering van participerend burgerschap. Niet voor het permanent in stand houden van multiculturele organisaties.
• Inburgering wordt een praktijkopleiding die iedere nieuwkomer moet doorlopen. Lessen Nederlandse taal en cultuur worden gecombineerd met een vakopleiding, vrijwilligerswerk of een betaalde baan. Hoog opgeleide nieuwkomers en kennismigranten volgen een voortraject dat aansluit op hun specifieke situatie.

D66

Niet alleen is iedereen nodig, we komen op termijn zelfs mensen tekort. Daarbij past ook een selectief immigratiebeleid (kenniswerkers). Korte uitwisseling van werknemers van buiten de EU ten bate van scholing is onnodig problematisch. ‘Expats’ lopen bij het verlengen van hun contract of het veranderen van baan binnen Nederland onnodig risico op het verliezen van een verblijfsvergunning. Geschoolde Chinezen moeten onnodig lang op een visum wachten. D66 streeft naar snelle invoering van een Europees ‘blue card’ systeem, vergelijkbaar met het Amerikaanse ‘green card’ systeem.

GroenLinks

Vrijzinnig samenleven gaat niet zonder respect voor mensenrechten en minderheden. We moeten daarom zorgvuldig zijn bij het benoemen en het aanpakken van de problemen rond migratie. Niemand hoeft zijn paspoort of haar geloof op te geven, iedereen moet participeren. Te veel migranten hebben een sociaal-economische achterstand. Die moet worden ingelopen. GroenLinks investeert in onderwijs en vormt onze schrale verzorgingsstaat om tot een activerende participatiestaat. Te veel jongens uit migrantengezinnen gaan het criminele pad op. GroenLinks wil dat probleemgezinnen stevige begeleiding krijgen en dat straf niet alleen vergelding is, maar ook het begin van een opleiding of werk.

Bij open markten horen ook arbeidsmigranten. Zij brengen rijke landen werk- en denkkracht. Bij terugkeer nemen ze kapitaal en kennis mee naar hun moederland.
Nederland zet zich in voor een toekomstbestendig sociaal Europa. Daarom pleit de regering voor bindende Europese afspraken over:
(...)
c) het wegnemen van barrières voor werken, wonen en studeren in een ander EU-land;
d) een gezamenlijk beleid voor arbeidsmigratie, dat migranten van buiten de EU de kans geeft te werken in sectoren die handen en hoofden tekort komen, en dat uitbuiting bestraft en terugkeer stimuleert.

Met hogescholen en universiteiten worden afspraken gemaakt over meer loopbaankansen voor jongeren, vrouwen en migranten.

De jeugdzorg wordt verbeterd door:
(...)
e) meer aandacht te besteden aan migrantenjongeren, die nu vooral in de justitiële jeugdzorg terechtkomen terwijl zij in veel gevallen beter geholpen zouden zijn met geestelijke
gezondheidszorg.

Voor huwelijksmigranten komt er een inburgerings- en opleidingseis in Nederland. Toegelaten partners gaan naar school om een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt te behalen, als zij die nog niet hebben. Voor de opleidingskosten kan een vorm van studiefinanciering worden aangevraagd. Als de opleiding voortijdig en zonder diploma wordt beëindigd komen de studiekosten voor rekening van de partner van de huwelijksmigrant. Zo worden de emancipatie en de integratie van de huwelijksmigranten bevorderd en afhankelijkheid en isolement tegengegaan.
De mogelijkheid van een dubbele nationaliteit wordt niet ingeperkt voor migranten. Nederland komt op voor hun recht om afstand te doen van hun oorspronkelijke nationaliteit.

Migrantenvrouwen krijgen sneller een zelfstandige verblijfsstatus, zodat ze minder afhankelijk worden van hun partner.

Meer info: GroenLinks-standpunt over Migratie

Partij voor de Dieren:

Immigranten worden geacht zichzelf de taal en noodzakelijke sociale vaardigheden eigen te maken om in de Nederlandse samenleving te functioneren; de overheid ziet er op toe dat dit gebeurt en is hierbij behulpzaam. Onwil leidt tot sancties.

Piratenpartij:
Deze heel nieuwe partij heeft nog geen gepubliceerde standpunten noch een (concept) verkiezingsprogramma. Zodra meer bekend is, laat ik dit uiteraard weten.

PvdA:

De PvdA is voor het selectief toelaten van arbeidsmigranten. De situatie van de Nederlandse arbeidsmarkt, nu en in de nabije toekomst, is uitgangspunt. Arbeidsmigranten bouwen pas na verloop van tijd recht op sociale zekerheid op. Daarnaast moet er meer aandacht komen voor de sociale gevolgen voor de wijken waar nieuwe arbeidsmigranten zich vestigen. Het inzetten van illegale werknemers haalt ook de solidariteit van onze sociale verzekeringen en de werking van collectieve arbeidsovereenkomsten onderuit. Bij gelijk werk past altijd een gelijke betaling. Daarom moeten we frauduleuze constructies streng controleren en aanpakken. Boetes gaan omhoog voor werkgevers die illegaal mensen te werk stellen, uitbuiten of zich niet houden aan de in de sector geldende CAO-lonen. Net als de boetes voor huisjesmelkers.

Huwelijksmigratie blijkt nog te vaak een rem op integratie. Ieder moet vrij zijn om zijn of haar partner zelf te kiezen. Maar de PvdA stelt daarbij de eis dat de partner in Nederland zijn nieuwe partner zelf moet kunnen onderhouden. Bovendien eisen wij van de partner een gedegen voorbereiding op, en kennis van, Nederland en de Nederlandse taal. In de toekomst zullen we daar tevens een alfabetiseringstoets aan verbinden. Gedwongen huwelijken pakken we aan, onder andere door scherpere controle op schijnhuwelijken en het expliciet strafbaar stellen van uithuwelijken. Ook gaan we de mogelijkheden onderzoeken om het fenomeen van herhaalde huwelijksmigratie, waarbij een man met grote regelmatig nieuwe vrouwen laat overkomen uit het land van herkomst, aan te pakken.

PVV:

De massa-immigratie bereikt jaar op jaar een triest record en zal de komende jaren alleen nog maar verder exploderen.
De massa-immigratie heeft enorme gevolgen voor alle facetten van onze samenleving. Het is economisch gezien een ramp, het tast de kwaliteit van ons onderwijs aan, vergroot de onveiligheid op straat, leidt tot een uittocht uit onze steden, verdrijft Joden en homo’s en spoelt decennia vrouwenemancipatie door de wc.

Het Nederlandse volk heeft niet om de massa-immigratie gevraagd en moet daar dan ook niet de prijs voor betalen.

Veel problemen, of de intensiteit ervan, vinden hun oorsprong in het ‘opengrenzenbeleid’ zoals dat de afgelopen decennia is gevoerd. Er zou zonder massa-immigratie uiteraard ook misdaad zijn, maar ‘nieuwe Nederlanders’ eisen wel een erg groot aandeel in de criminaliteit voor zich op. Uitkeringsafhankelijkheid, geweld tegen homo’s en vrouwen, eerwraak, schooluitval etc. zijn van alle tijden, maar zouden een stuk minder zijn als de elites zich niet hadden bekeerd tot het cultuurrelativisme.
Dankzij die club in Brussel wordt Europa in rap tempo Eurabië. Nederland moet daarom net als Denemarken onmiddellijk een opt-out bedingen, zodat de EU niets meer te zeggen heeft over ons immigratiebeleid. Alle beslissingen van Brussel op het gebied van de massa-immigratie moet Nederland onmiddellijk naast zich neer leggen.

Nederland moet zelf over het immigratiebeleid gaan, niet Brussel (dus een opt-out).

Eerst tien jaar wonen en werken in Nederland, dan pas recht op een uitkering. Alleen uitkeringen voor wie goed Nederlands spreekt.

Terugdraaien openstelling arbeidsmarkt voor Polen en niet openstellen voor Roemenen
en Bulgaren.

De Partij voor de Vrijheid zet zich in voor de verdediging van onze verzorgingsstaat. Onze met veel moeite opgebouwde verzorgingsstaat is een bron van trots, maar is de afgelopen decennia tevens verworden tot een magneet voor slecht opgeleide immigranten. 40 procent (!) van het geld in de bijstand wordt gebruikt voor niet-westerse allochtonen.

Op termijn zal dit het einde betekenen van de verzorgingsstaat. Wat met veel strijd is opgebouwd, draagt nu bij aan de islamisering van Nederland. Ons stelsel van uitkeringen zal snel impopulair worden als Nederlanders doorkrijgen dat ze bezig zijn met het subsidiëren van moslimimmigratie. “Geen enkele samenleving heeft een onbeperkt absorptievermogen voor nieuwkomers en geen enkele samenleving heeft een oneindige capaciteit om achterstanden te bestrijden en mensen te emanciperen. Dus we hebben behoefte aan een selectief migratiebeleid. Dit vraagt grote terughoudendheid om mensen binnen te laten die door te grote achterstanden geen kans van slagen hebben in de Nederlandse samenleving”. Dat schreef Wouter Bos in 2006. Daarna is nooit meer iets van die gedachte gehoord.

Alleen de PVV komt op voor het behoud van de verzorgingsstaat en pleit daarom voor het stopzetten van de immigratie uit islamitische landen. Het is kiezen of delen: of een verzorgingsstaat of een immigratieland. Alle andere partijen kiezen voor dat laatste.

Verder wil de PVV dat arbeidsmigratie altijd tijdelijk is. Einde contract is einde verblijf. Immigranten moeten 10 jaar in Nederland hebben gewoond en gewerkt alvorens aanspraak te kunnen maken op de voorzieningen van de verzorgingsstaat.

De arbeidsmigratie moet worden gestopt. Redenen: het verlies van banen (voornamelijk aan de onderkant van de arbeidsmarkt), nieuwe integratieproblematiek van de volgende golf immigranten en de enorme kosten die dit voor de sociale zekerheid met zich meebrengt. Willen we deze problemen het hoofd bieden dan zullen we een aantal maatregelen moeten treffen.

(...) immigratiestop voor mensen uit islamitische landen, voor immigranten de eerste tien jaar geen sociale zekerheid, inburgeren zelf betalen.
Op de lange termijn bespaart een immigratiestop voor mensen uit islamitische landen Nederland miljarden, deze besparing kan deels worden aangewend voor het houdbaarheidstekort. De precieze kosten van de massa-immigratie worden momenteel berekend door onderzoeksinstituut Nyfer.

SGP:

Ons land is klein en dichtbevolkt. De mogelijkheden om (economische) migranten op te vangen zijn dus beperkt. Daarom moeten we de toestroom van kansarme migranten beperken. Wat dat betreft, zijn uit het verleden teveel slechte voorbeelden bekend, vooral op het gebied van gezinsmigratie. Het gebruik van sociale zekerheidsregelingen door deze migranten is vaak hoog. We moeten daarom eisen stellen aan migranten om hun kansen op een actieve deelname aan onze samenleving te vergroten.
Concreet:

• De Europese richtlijn voor gezinshereniging moet worden aangepast, zodat Nederland (absolute) inkomenseisen kan blijven stellen aan migranten.
• Zolang het geregistreerd partnerschap in Nederland een erkende relatievorm is, moet gezinshereniging alleen mogelijk zijn wanneer er sprake is van een huwelijk of een geregistreerd partnerschap.
• Nederland spoort andere Europese landen aan om een gelijk aandeel te nemen in het hervestigingsbeleid.
• Er moet harder gewerkt worden aan gezamenlijke Europese normen voor toelating en ondersteuning van immigratiediensten.
• Het indienen van herhaalde aanvragen om terugkeer moet worden voorkomen door een deadline te stellen waarop bezwaren kunnen worden aangedragen.
• Gegevensbestanden van instanties die te maken hebben met migranten en asielzoekers moeten gekoppeld worden.
• (...)

Integratie betekent dat nieuwkomers zich met een positieve houding inspannen om deel te nemen en bij te dragen aan onze samenleving. Zij moeten op eigen benen kunnen staan. Die bereidheid moet aanwezig zijn. Het betekent niet dat nieuwkomers heel onze cultuur en al onze gewoonten moeten indrinken en kopiëren. Eenheidsworst is niet de bedoeling. Er zijn bovendien genoeg praktijken en gewoonten in Nederland waarvoor we ons moeten schamen. Denk bijvoorbeeld aan de seculiere verworvenheden, blootreclames etc. Het is wenselijk dat nieuwkomers op dergelijke punten kritisch blijven. Wel mogen we minimaal verwachten dat zij zich – evenals elke autochtoon dat behoort - aan de wetten en regels van ons land houden. 
Concreet:

• (...)
• Inburgering blijft verplicht, maar de verantwoordelijkheid en eigen bijdrage voor inburgering worden aanzienlijk verhoogd. Er wordt voorzien in een passende leenmogelijkheid en een betalingsregeling.
• (...)
• De mogelijkheid van een dubbele nationaliteit wordt beperkt tot gevallen waarin het opgeven van de herkomstnationaliteit onmogelijk is.
• (...)
• Neef-nichthuwelijken zijn geen erkende relatievorm in het kader van gezinshereniging.
• Personen met een verblijfsvergunning kunnen worden uitgezet wanneer zij in het eerste jaar drie kleine delicten hebben gepleegd of wanneer zij onherroepelijk zijn veroordeeld voor een misdrijf.
• Er komt voor migranten een ingroeimodel voor de sociale zekerheid

De SGP staat voor een slagvaardige Europese samenwerking die zich richt op grensoverschrijdende problemen, zoals (...) het reguleren van de toestroom van asielzoekers en illegale migranten.

SP:

Migranten moeten zich openstellen voor de waarden en de cultuur van de samenleving waar ze nu deel van uitmaken. Voor hen gelden dezelfde rechten en plichten als voor iedereen.
En de samenleving moet een goede integratie mogelijk maken. Door niemand achter te stellen en hard op te treden tegen discriminatie. En door goede voorwaarden te scheppen voor scholing, wonen en werk. Waar we ook zijn geboren, we staan er samen voor om ons land weer op te bouwen.

• (...)
• We pleiten in Europees verband voor herinvoering van werkvergunningen voor Oost-Europese werknemers. We stellen bedrijven verantwoordelijk voor huisvesting, taallessen en opleiding van arbeidsmigranten. Wie de CAO ontduikt, wordt hard aangepakt. De arbeidsinspecties in Europa gaan beter samenwerken, om koppelbazen aan te pakken.
• (...)
• Niet alleen niet-westerse, maar ook westerse huwelijks- of gezinsmigranten, worden verplicht het inburgeringsexamen in het buitenland af te leggen. Westerse migranten die niet in een EU-lidstaat wonen, worden niet langer van deze inburgeringsplicht vrijgesteld. De eisen aan gezins- en huwelijksmigranten moeten bijdragen aan de voorbereiding op de komst naar Nederland en moeten integratie in Nederland mogelijk maken. Maar eisen mogen niet misbruikt worden om de vrije huwelijkskeuze in te perken.

Trots op Nederland:

Een onderwerp dat al heel lang onderdeel is van hevig debat en een goed voorbeeld van doorgeslagen overheidsinvloed is het immigratie- en integratievraagstuk.
(...)
Immigratie moet sterk worden beperkt. De Nederlandse samenleving krijgt hierdoor ruimte en rust om buitenlanders te laten integreren in onze samenleving. Het beleid moet zijn gebaseerd op selectie aan de poort. Dat is helemaal niet zo moeilijk als de huidige politieke elite beweert. Alleen mensen die een bijdrage leveren aan onze economie mogen in de toekomst nog toegelaten worden in ons land.
Buitenlanders die zich in Nederland willen vestigen moeten werk hebben gevonden. Ze worden op deze manier, net als vroeger, weer welvaartbrenger en netto bijdrager aan onze samenleving, een win-win situatie. Alleen op deze manier is integratie betaalbaar en de kans op echte integratie groot. Buitenlanders die er moeite voor moeten doen, zijn later trotse Nederlanders en trots op Nederland!

Trots op Nederland vindt dat alle veiligheidszaken behandeld moeten worden op één departement onder leiding van één minister: de minister van Veiligheid. Het ministerie van Veiligheid krijgt in ieder geval de volgende taakgebieden: de gehele rechtsgang, de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en immigratie. Dit ministerie wordt primair verantwoordelijk voor de binnenlandse veiligheid in Nederland. Door deze samenbundeling van taken wordt consequente handhaving mogelijk.

• (...)
• Het recht op gezinshereniging wordt gekoppeld aan het Nederlanderschap en geldt alleen voor echtgenoten en/of minderjarige wettige kinderen. Er komen scherpere regels voor huwelijksmigratie. Er komt nooit meer een generaal pardon, iedere vorm van categorale bescherming en toelating wordt voortaan uitgesloten.
• Buitenlanders die de Nederlandse nationaliteit aanvragen dienen eerst de nationaliteit van het land van herkomst op te geven. Indien zij geen afstand kunnen doen van de nationaliteit van het land van herkomst, dan komen zij niet in aanmerking voor de Nederlandse nationaliteit. Zij kunnen dan alleen in Nederland verblijven op basis van een geldige verblijfsvergunning.

Meer info: TrotsopNederland-standpunt over Immigratie

VVD:

De VVD wil een eerlijk en restrictief vreemdelingenbeleid. De VVD ziet kansen voor hoogopgeleide kennismigranten om ons land en onze economie te versterken. De ongecontroleerde toestroom van kansarme en laagopgeleide migranten leidde echter tot grote problemen in de wijken, op scholen, op de arbeidsmarkt en met de criminaliteit. De aanhoudende toestroom van kansarme migranten werkt het oplossen van integratieproblemen tegen en moet daarom worden gestopt. Dankzij de VVD zijn vanaf 2002 belangrijke stappen genomen om het asiel- en immigratiebeleid streng, rechtvaardig en consequent toe te passen. Dit beleid wil de VVD voorzetten.
Zolang sociaaleconomische karakteristieken van immigranten overeenkomen met die van niet-westerse migranten, blijft immigratie een belastende factor voor de samenleving en de overheidsfinanciën. De VVD wil daarom met een samenhangend pakket maatregelen kansarme immigranten weren en hoogopgeleide kennismigranten aantrekken. Huwelijksimmigranten worden alleen toegelaten wanneer zij naar Nederlandse maatstaven voldoende zijn opgeleid, de Nederlandse taal in woord en geschrift beheersen en aan kunnen tonen voldoende kennis te hebben van en positief te staan tegenover de Nederlandse samenleving. Er wordt geen verblijfsvergunning toegekend indien de partner jonger is dan 24 jaar, als de partner een neef of nicht is van de aanvrager en de aanvrager over een inkomen beschikt van minder dan 120% van het minimumloon. Gezinshereniging wordt bovendien beperkt tot de partner en tot kinderen niet ouder dan 16 jaar.
(...)
Buitenlandse imams worden niet langer toegelaten.
Voor kennismigranten moeten de procedures worden versoepeld. Het aantrekkelijker maken van Nederland voor kenniswerkers en talent versterkt onze economie. Bedrijven en kennisinstellingen krijgen met een minimum aan bureaucratie te maken om (top-)talent naar Nederland te halen. Vergunningen voor deze kennismigranten moeten sneller worden toegekend.
(...)
Komt iemand op een visum Nederland binnen, dan dient hij na verloop van de visumtermijn Nederland onverwijld te verlaten. Een Machtiging voor Voorlopig Verblijf (MVV) kan voortaan uitsluitend nog vanuit het buitenland worden ingediend. Verblijfsvergunningen worden geweigerd tijdens of na voorafgaand illegaal verblijf in Nederland.

Meer info: VVD-standpunt over Immigratie